Tại hội thảo Xu thế sở hữu bất động sản: "Kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn Việt Nam" mới đây, Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường dự báo một vài năm tới thị trường bất động sản sẽ khan hiếm nguồn cung.

Ông Võ nhận định, nguồn cung bất động sản cụ thể là lượng dự án đưa ra thị trường từ cuối năm 2018 đến nửa đầu năm 2019 gần như bằng không (các dự án ít ỏi đang bán năm 2019 đã phải chuẩn bị và hoàn thành pháp lý từ một vài năm trước). Nguyên nhân trực tiếp bắt nguồn từ vấn đề pháp lý của quỹ đất.

Hiện nay có rất nhiều mâu thuẫn giữa Luật Nhà ở và Luật Đất đai vì vậy TP HCM phải rà đi rà lại các văn bản này chưa thể ký cấp phép các dự án. "Đây là khoảng lặng của thị trường do khủng hoảng pháp lý, trong khi tỷ lệ giao dịch thành công các dự án đang mở bán rất cao chứng tỏ nhu cầu vẫn lớn", ông Võ nói.

Chuyên gia này cũng cho biết, hiện mỗi loại đất khi chuyển đổi sang đất ở được xử lý một cách khác nhau. Ví dụ như đất công xử lý kiểu đất công, đất nông nghiệp xử lý kiểu đất nông nghiệp. "Tôi lo một vài năm nữa thị trường bất động sản sẽ thiếu cung, vì vậy chúng ta phải tính từ bây giờ. Khi thiếu cung giá sẽ tăng, cần phải tính đến các hệ lụy của nó", ông dự báo.

Thị trường bất động sản khu Đông TP HCM. Ảnh: Hữu Khoa

Bà Dương Thùy Dung, Giám đốc cấp cao, CBRE Việt Nam cũng thừa nhận nguồn cung bất động sản đang sụt giảm mạnh kể từ cuối năm 2018 đến 2 quý đầu năm 2019 tại TP HCM. Sự sụt giảm này do thủ tục pháp lý các dự án đang kéo dài hơn so với trước đây.

Trước đó, hồi cuối tháng 6/2019, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) từng phát công văn nêu khó khăn, quan ngại về tình hình sụt giảm quy mô thị trường bất động sản trên địa bàn. Trong 6 tháng đầu năm, chỉ có 3 dự án nhà ở thương mại (mới) được Sở Xây dựng đề xuất UBND TP HCM công nhận chủ đầu tư, giảm 16 dự án (giảm 84,2%) so với cùng kỳ năm 2018.

Sở Xây dựng cũng đã đề xuất UBND TP HCM chấp thuận đầu tư 10 dự án nhà ở thương mại, giảm 46 dự án (giảm 82,2%) so với cùng kỳ năm trước. Nửa năm nay, thành phố chỉ có 24 dự án đủ điều kiện bán nhà hình thành trong tương lai, với tổng số 7.313 căn hộ (căn nhà), giảm 10 dự án (giảm 29,4%), giảm 2.336 căn (giảm 24,2%) so với 12 tháng qua.

Phân khúc căn hộ cao cấp giảm đến 43,8% (2.227 căn so với 3.965 căn cùng kỳ năm ngoái). Căn hộ bình dân giảm 34,7% (1.249 căn so với 1.914 căn cùng kỳ năm trước).

Trong một số văn bản kiến nghị giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc pháp lý cho các dự án trên địa bàn TP HCM, HoREA cũng đề cập đến nhiều hệ lụy của việc kéo dài thủ tục các dự án.

Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu cho biết, các dự án đang triển khai bị vướng pháp lý phải nằm chờ sẽ khiến tình trạng thiếu hụt nguồn cung diễn ra trong một vài năm tới. Điều này khiến doanh nghiệp bị ứ đọng hàng hóa và chôn vốn sẽ phát sinh chi phí tài chính (lãi vay cao) dẫn đến giá thành sản phẩm đội lên.

Mặt khác, sự thiếu hụt hàng hóa cục bộ cũng khiến cho các dự án chào bán trong 2019 diễn ra tình trạng đua nhau thiết lập mặt bằng giá mới. Những hệ lụy này đẩy gánh nặng lên cho người mua nhà và gây mất cân bằng về giá cho thị trường nhà ở.